Hoe helpen jullie onze bewoners met dementie?
Als ergotherapeuten genieten wij ervan om onze bewoners dagelijks te ondersteunen. Onze rol gaat veel verder dan hen alleen maar helpen. Wij doen er alles aan om hun onafhankelijkheid te stimuleren door soms kleine ingrepen in hun dagelijks leven, zoals het inrichten van hun woonruimte, het dekken van tafel enz. Zo helpen we ze hun onafhankelijkheid te behouden, wat essentieel is voor hun zelfvertrouwen. Daarnaast organiseren we ook allerlei activiteiten en specifieke programma’s om de fysieke en mentale maar ook de sociale capaciteiten van de bewoners op peil te houden.
Hoe stimuleren jullie bewoners met dementie om die hersentraining te doen?
Enerzijds is het heel belangrijk te vertrekken vanuit hun leefwereld, hun interesses dan doen ze makkelijker mee. Zeker als je een ‘oefening’ vermomt als een groeps- of gezelschapsspel of een quiz. Logisch! Daarbij trainen we zowel het kortetermijn- als het langetermijn geheugen. Kortetermijn bv Memory, waarbij ze kaartjes moeten onthouden. Of cijfers onthouden bij Bingo. En op lange termijn: voor zij die muziek leuk vinden bijvoorbeeld, doen we een muziekquiz waarbij ze ook herinneringen kunnen ophalen.Een tweede belangrijk aspect is ook het groepsgebeuren: ze helpen en stimuleren elkaar en dat geeft zelfvertrouwen. En het helpt tegen eenzaamheid.
En wat in een verdere fase?
Voor mensen met ernstige geheugenproblemen geven we de voorkeur aan activiteiten gebaseerd op automatismen. Taken die hun hele leven worden uitgevoerd, zoals het schillen van groenten of het bereiden van eenvoudige gerechten, doen een beroep op het motorische geheugen, dat vaak beter behouden blijft, vooral bij Alzheimerpatiënten. Even belangrijk als het trainen van de hersenen zelf, is natuurlijk om daarbij te focussen op wat de bewoners met dementie wél nog kunnen. Dat motiveert hen om te blijven oefenen én het geeft hen tegelijk ook dat zo belangrijke zelfvertrouwen en dat verhoogt hun zelfstandigheid. En focussen op thema’s die hen interesseren. En op een niveau dat ze aankunnen zodat iedereen actief kan meedoen. Zo hebben we mappen vol quizvragen rond spreekwoorden, sprookjes van vroeger, foto’s van bekende plaatsen enz.
Zijn er nog andere soorten activiteiten?
Ja uiteraard! Er zijn creatieve en knutselsessies. Dat is een combinatie van korte termijn -ze moet de instructies onthouden-, lange termijn want er komen verhalen naar van vroeger terug én motorisch want de meesten herinneren zich inderdaad nog ‘hoe het moest’. Wij organiseren ook relaxatie- en welzijnsessies. Dat kan yoga zijn, Tai Chi, zachte massages of gewoon ademhalingsoefeningen om zelf rust te vinden.
Zoveel activiteiten leveren waarschijnlijk massa’s mooie momenten op!
Ja, bijvoorbeeld als ze hielpen bij het bakken voor de Hartige Week, kwamen allerlei anekdotes naar boven over vroeger over verjaardagsfeestjes enzo. Zo hadden we ook onlangs een bewoner die nog amper communiceert, zeker niet in groep, die tijdens een sing-along toch ineens begon mee te zingen en helemaal openbloeide. Heel ontroerend! Maar evengoed grappige reacties als ‘Dit was de openingsdans op mijn huwelijk.’ of ‘Oh, op dit liedje heb ik nog op de tafels gedanst!’ (lacht). Een topper bij ons is altijd PimPamPet: een leuk en interactief spel waarbij bewoners woorden moeten bedenken die beginnen met een bepaalde letter, binnen verschillende categorieën. Er wordt altijd veel afgelachen.
Tot slot: waarom doen jullie dit werk zo graag?
Hierop antwoordt Sarina, namens de hele groep: ‘Wat ik enorm waardeer, is de band die je opbouwt met de bewoners. Het is bijzonder om hun verhalen te horen en hun persoonlijkheden en interesses te leren kennen. Het geeft me veel voldoening om te zien hoe een klein gebaar of een activiteit een positief verschil kan hebben op hun gemoedstoestand en zelfvertrouwen. Ik ben heel dankbaar dat ik hen zo kan helpen bij het behoud van hun zelfstandigheid, zowel fysiek als mentaal. We krijgen heel veel waardering van hen. Dat maakt ons werk enorm vervullend!’
Dit artikel is een samenvatting van een overweldigende hoeveelheid reacties van tientallen ergotherapeuten uit ongeveer alle 28 Anima-huizen. Bedankt allemaal voor elk van jullie bijdragen én natuurlijk voor jullie dagelijkse inzet voor onze bewoners!